آیا تا به حال به این فکر کرده اید که کلمۀ قهوه از کجا آمده است؟
و یا اینکه این واژه چه معنا های دیگری می تواند داشته باشد؟
در فرهنگ ما، کلمۀ قهوه کاربرد زیادی دارد. از رنگ قهوه ای گرفته تا ترکیبات گوناگونی همچون قهوه خانه، کلمات مختلف با معنا های متفاوت از کلمۀ قهوه ساخته شده اند.
ما در این مطلب قصد داریم به صورت مختصر و مفید واژۀ قهوه را بررسی کنیم. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
کلمۀ « قهوه » در طول تاریخ در فرهنگ های گوناگون، معنا های متفاوتی داشته است. آنقدر که امروزه میان واژه شناسان برای بررسی این واژه، اختلاف نظر های بسیاری وجود دارد. همانطور که از تاریخ کشف قهوه، اسناد معتبر زیادی وجود ندارد، برای شناخت واژۀ قهوه نیز اسناد معتبر زیادی موجود نیست.
برخی از صاحب نظران می گویند قهوه، عربی شدۀ واژۀ کفا یا کافا است که در اصل نام منطقه و شهری در جنوب غربی اتیوپی است که گیاه قهوه در ابتدا در آنجا یافت شدهاست.
فرهنگ نویسان عرب میگویند واژۀ قهوه در اصل نام نوعی شراب بوده است که بعدها نام این یک نوشیدنی دیگر شده است. تلخی و انرژی بخشی قهوه، مردم دوران گذشته را به یاد شراب می انداخته است.
برخی دیگر از فرهنگ نویسان عرب بر این باورند که ریشۀ کلمۀ قهوه، فعلِ « قها » به معنی بیاشتها بودن است؛ زیرا در گذشته تصور می کردند که این مایع باعث بی اشتهایی میشود.
نوشیدنی قهوه، به عنوان جایگزینی برای مشروبات الکلی در جهان اسلام استفاده می شد. این نوشیدنی از قرن ۱۳ میلادی بسیار محبوب و مقبول شد و تا اوایل قرن ۱۵ میلادی در مصر، شام و عثمانی بسیار مصرف میگردید و در همۀ این شهرها قهوه خانههایی برپا شد، مقامات مذهبی در مکه، قاهره و استانبول تلاش کردند تا مصرف آن را ممنوع کنند، شیخ ها بر سر شباهت اثرات قهوه و الکل بحث میکردند و برخی به این اشاره میکردند که دست به دست کردن قوری قهوه، بی شباهت به دست به دست کردن پیالۀ شراب، نوشیدنی ممنوعه در اسلام نیست؛ اما در آخر با نوشیدن قهوه موافقت کردند. همین دلایل معتبر تاریخی، بسیاری را بر این داشته است که نام قهوه از نوعی شراب گرفته شده است.
برخی دیگر از واژه شناسان زبان عربی می گویند قهوه می تواند از کلمۀ قوا به معنی قدرت و انرژی که قهوه می دهد و یا کلمۀ قهقه به معنای شادی بخشی قهوه آمده باشد.
آنچه که مهم است اینست که قهوه امروزه شکلی دیگر یافته است و با تمام کلماتی که در گذشته می تواند از آنها آمده باشد، تفاوت پیدا کرده است. امروزه پیرامون قهوه کلمات مختلفی درون هر فرهنگی شکل گرفته است که نشان دهندۀ اهمیت این نوشیدنی درون جوامع مختلف است.
https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_coffee
https://fa.wikipedia.org/wiki/قهوه
لغتنامۀ دهخدا
https://www.almaany.com/fa/dict/ar-fa/قهوة/
تهیه و تنظیم : احسان صرامی